رمضان جلوه گاه آفتاب رخ نیکوی قرآن

حسین کوچکیان فرد

رمضان ، ماهی است که در آن قرآن بر قلب نازنین نبی اکرم (ص) نازل شده است ، نزول قرآن طی این ماه در

شب قدر برای نخستین بار به وقوع پیوست ، در نتیجه رابطه ویژه ای میان قرآن و ماه رمضان وجود دارد به گونه ای که از آن به عنوان ماه بهار قرآن یاد شده است ، قرآن نیز به لحاظ محتوای هدایتی آن برای بشر در احادیث معصومین (س) به بهار دل ها ملقب شده است از این رو همان گونه که در فصل بهار، عالم طبیعت و انسان، شادابی خاص و حیاتی دوباره پیدا می کند در رمضان نیز قرآن به شکوفایی می رسد و دوستداران قرآن در این ماه با خواندن و یادگیری و فهمیدن معارف آن، بیش از پیش به منظور از نزول  قرآن نزدیک می شوند و به دل هایشان حیات مجددی می بخشند.

رمضان ماه مبارک

رمضان نهمین ماه قمری سال است این ماه به عنوان بهترین ماه سال در اسلام شناخته می‌شود. از این ماه به عنوان ماه میهمانی خدا نیز نامبرده می‌گردد که طی آن یکی از بزرگترین مناسک اسلامی  که عبارت از

روزه‌داری است ادا می شود .  قرآن، مستقیماً به کسانی که ایمان آورده‌اند دستور می دهد تا در این ماه

روزه بگیرند ، یعنی در طی روز از طلوع فجر تا غروب آفتاب ، مسلمانان مکلف یعنی اشخاص در سن تکلیف از خوردن و آشامیدن خودداری نمایند . به علت برنامه هایی که برای این ماه قید شده است و عواید معنوی که برای انسان معتقد دارد از آن به عنوان  بهتر از هزار ماه در قرآن یاد شده و ثواب اعمال نیک در این ماه بیشتر از سایر ایام سال است و مسلملنان در مراسم دعا ، عبادت ، شب زنده داری و احیای  لیالی قدر به خودسازی می پردازند که از آن جمله بهره گیری از طولانی ترین دعای سال یعنی دعای جوشن کبیر که در آن دعا بیش از هزار اسم و صفت خداوند وجود دارد و از این دعا به عنوان یک منبع معرفتی در این زمینه یاد می شود ، خوانده می شود .

از دیگر مراسم خاص و تأکید شده برای این ماه  بیداری پاسی از

شب  به ویژه در شب های

 قدر، خواندن دعا و قرآن و میزبانی

افطار از سایر روزه داران و صله ارحام است ، رمضان و تناول افطار و سحری آن آدابی را در میان ایرانیان در شیوه سفره اندازی ایجاد کرده است که از آن جمله است پختن غذاهای مخصوص همچون حلیم و آش و شیرینی های ویژه برای این ماه مانند

زولبیا و

بامیه و خرما که خود بخشی از آداب سفره رمضان را تشکیل می دهد .

اعمال ماه رمضان

روزه: بدیهی است فضائل و ثواب‌هایی که برای ماه مبارک رمضان و روزه‌داری ذکر شده، از آنِ کسانی است که حقیقت آن را درک کنند و به محتوای آن عمل و در گفتار و کردار به کار گیرند و به آن‌ها جامه عمل بپوشانند.

تلاوت قرآن: بخش اعظم برکات ماه رمضان در رابطه با قرآن است که از تشویق مسلمانان به نگاه بر آیات الهی و قرائت آن آغاز و تا درک معانی آن سفارش شده است تا فرد بتواند در این ماه  بذر دستورهای نورانی قرآن را در مزرعه دل‏ کاشته و طی سال رشد و نمو دهد و سرانجام میوه قرآن را در ایام حیات خود برای غذای روح حاصل نماید و قوّت قلبی را در پرتو برکات قرآنی این ماه بیمه نماییم . مسلم است چنین بهره‏ برداری جز از راه اُنس حقیقی با قرآن به دست نخواهد آمد.

شب قدر: در آموزه های دین اسلام شب قدر یا لیلة القدر به صورت احتمالی یکی از شب های ۱۹ یا ۲۱ یا ۲۳ و یا ۲۷

ماه رمضان است که در آن شب سه اتفاق و یک رویکرد بزرگ به وقوع می‌پیوندد که عبارتند از (1) نزول یک باره

قرآن بر قلب نازنین پیامبر اکرم (ص) (2)

تقدیرو تعیین زندگی یک ساله آینده انسان‌ها (3) ضربت خوردن

پیشوا اول شیعیان حضرت

علی بن ابی طالب(ع)  در روز ۱۹ و شهادت ایشان در روز ۲۱

ماه رمضان .

قرآن کریم

قرآن

کتاب مقدس

اسلام و سخنان خداست که به صورت

وحی از سوی او توسط فرشته وحی بر پیامبر اسلام،

محمد بن عبدالله(ص) نازل شده‌است. قرآن بزرگترین

معجزهٔ پیامبر که الفاظ آن عیناً و دقیقاً از جانب خدا توسط روح‌الامین یا همان

جبرئیل بر محمد(ص) نازل شده‌است و روشن‌ترین دلیل برنبوت اوست  قرآن اصلی‌ترین منبع وحی در اسلام به‌شمار می‌آید که به

زبان عربی است و معمولاً به آن با عناوینی مانند قرآن کریم» و قرآن مجید» اشاره می‌کنند.

طی ماه رمضان ، قرآن یک بار به صورت کامل توسط فرشته وحی ،

جبرئیل در

شب قدر بر قلب پیغمبر(ص) نازل گشت و سپس بار دیگر به صورت تدریجی با توجه به وقایع و شرایط ، شأن نزول یافت و مجدد بر او نازل شد.

از نظر تاریخی، قرآن در زمان

عثمان، خلیفهٔ سوم، تحت نظارت جمعی از صحابه به رهبری

زید بن ثابت به صورت یک کتاب جمع گردید و نسخه‌هایی از آن به

مکه،

دمشق ،

کوفه و

بصره ارسال شد. قرآن فعلی براساس

قرائت کوفی حفص از

عاصم کوفی در

قرن دوم هجری تنظیم و در دوران اخیر چاپ شده‌است.

به گفته مفسران و قاطبه مسلمین معتقد ، قرآن به لحاظ محتوایی دارای رساترین بیان در زبان عربی است و از نظر موسیقی و وزن لفظی، در لغات و جملاتش نشانه‌های وحیانی ربانی مشهود است. قرآن بر تمام جنبه‌های زندگی معنوی و روزمره مسلمانان نفوذ کرده‌است. قرآن در چند آیه، خود را خاتم کتب آسمانی معرفی می نماید و نزول

کتاب آسمانی را پس از خود رد می‌کند در نتیجه آنچه را که پس از قرآن به نام کتاب آسمانی خوانده شود کذب و ظلم خوانده‌است ، همچنین قرآن در آیاتی منکران وحیانی بودن خود را به مبارزه طلبیده‌است . این امر تا زمان حاضر جاریست و در هر زمانی مدعیان مرقومه هایی را عرضه داشته اند . اما آنچه منکران در مقابل قرآن بافته اند در اولین بررسی از سوی افراد اهل فن و انسان های پاک طینت عدم توانای هماوردی آنها با قرآن مشخص شده است  .

قرآن ابراز می دارد که کسی قادر نخواهد بود آن را تحریف نماید چنانکه در آیه 27 سوره کهف می‌گوید "واتْلُ ما أُوحِی إِلَیکَ مِنْ کِتابِ رَبِّکَ لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِهِ وَ لَنْ تَجِدَ مِنْ دُونِهِ مُلْتَحَداً" ، یعنی: و آنچه از کتاب خدا بر تو وحی شد (بر خلق) تلاوت کن، که کلمات او را هیچ کس تغییر نتواند داد، و هرگز جز درگاه او پناهی نخواهی یافت.

ساختار قرآن

قرآن از نظر شکلی  اجزای آن دارای تقسیم بندی هایی هست که بیشتر جهت سهولت در قرائت ، ارجاع و استناد به آیات صورت گرفته است که مشهورترین ساختار قراردادی با حفظ تناسب تقسیم کل قرآن به سی جزء مساوی از نظر حجم می‌باشد همچنین ساختار اصلی آن  شامل۱۱۴  سوره و به صورت خردتر در مجموع ۶۲۳۶ آیه  می‌باشد که بنابر اعتقاد مسلمین تقسیم بندی سوره ها و آیات در آن به توسط خود پیامبر صورت گرفته است .

بسته به روش شمارش و تعریف واژه و نیز نحوهٔ رسم‌الخط، اعداد گوناگونی برای

شمار واژه‌ها و حروف قرآن گفته شده‌است. مشهورترینِ آن‌ها ۷۷۷۰۱ واژه و ۳۲۳۶۷۱ حرف است که حدود ده هزار واژه آن غیرتکراری است و ۱۲۶۰ واژه از آن‌ها به‌عنوان ریشهٔ ۸۰ درصدِ این ۱۰هزار واژه شناخته می‌شود ، لازم به ذکر است در فارسی کلمات قرآنی و ریشه و مشتقات آن کاربرد بسیاری یافته است به طوری که برخی معتقدند تنها هزار کلمه آن در زبان فارسی متداول امروزی کاربرد ندارد که طی سه سال دوره راهنمایی سابق تلاش برآن بود تا تعداد 700 مورد از آنها به دانش آموزان در دروس عربی آموزش داده شود .

از نظر سبک شناسی سوره های قرآن به

سوره‌های مکی که در شهر مکه بر پیامبر نازل شده است و

سوره‌های مدنی که در زمان حضور ایشان در مدینه نازل شده است تقسیم می شود به سخن مفسران 

سوره‌های مکی از

سوره‌های مدنی مسجع‌تر هستند. همچنین آیاتی که به حوادث

قیامت و بیم و امیدِ آن می‌پردازند، بیشتر احساسات خوانده را منقلب می‌سازند و آیاتی نظیر آیات احکام به گونه‌ای است که خرد خواننده را مخاطب قرار می‌دهد. سبک آیات قرآن با شعر و حتی سبک روایات از پیامبر متفاوت است ، همچنین پژوهشی مبتنی بر

پردازش زبان‌های طبیعی نشان داده‌است که قرآن تنها یک مؤلف دارد.

عید فطر: پایان ماه

رمضان و روز اول ماه

شوال عید فطر است که از مهم‌ترین جشن‌ها و اعیاد در بین مسلمین و

کشورهای اسلامی

به شمار می رود و معمولاً با

تعطیلی رسمی همراه است که در ایران از سال ۱۳۹۰ با تصویب مجلس شورای اسلامی عید فطر و روز بعد آن تعطیل است. در این روز،

روزه

حرام است و مسلمانان به شکرانه یک ماه روزه داری

نماز عید برگزار می‌کنند و به پرداخت

زکات واجب فطره اقدام می کنند . اقامه نماز عید و پرداخت فطریه در این روز نشانه  اهمیت پیوندهای اجتماعی از یک سو  و تلاش جامعه در جهت عاری شدن از فضای دو قطبی فقیر و غنی است ، پرداخت

زکات فطره به نوعی توجه

دین به پیوند

عبادت با

روابط اجتماعی را نیز نشان می‌دهد .

نتیجه گیری

از آن جا که ماه رمضان، ماه نزول قرآن ماه خدا و ماه تزکیه و تهذیب است و قرآن معجزه پیامبر و اثبات‌کننده درستی ادعای پیامبری او در شب قدر که در این ماه قرار گرفته در قلب پیامبر اکرم(ص) تجلى کرده نتیجه مى‌گیریم که ماه رمضان تجلى گاه قرآن و ماه انس با قرآن است ، روزه داران مومن در این ماه مهمان خدا هستند و در کنار خوان پربرکت قرآن نشسته‌اند و بنابراین با تلاوت قرآن با معارف متعالی آن اُنس می گیرند و با تدبّر در آیات قرآن و بهره گیرى فکرى و عملى از مفاهیم قرآن بر رشد و تکامل ملکوتى خود می افزایند.

در ماه مبارک رمضان باید تمام اعضا و جوارح را از حرام دور نگه داشت و با اخلاص، توکل و توسل از اهل بیت(ع) و عمل به دستورها و احکام قرآن کریم و دوری از گناهان، انجام توبه نصوح و واقعی، عبادت، شب زنده داری، درک عظمت شب قدر و. فضیلت ماه مبارک رمضان را درک کرد و از آن در راستای رسیدن به کمال حرکت کرد و باید در این ماه به گونه‌ای خودسازی کرد که با اتما